Özge Özaslan 17 yaşında bir voleybol oyuncusu, bu sezon 1.ligte oynuyor. Kendisiyle spor hayatında yaşadığı problemleri, kadınların önüne çıkan engelleri ve spor medyasında kadını konuştuk.
Kendinizi kısaca tanıtır mısınız?
Herkese merhaba! Ben Özge Özaslan, 8 senedir voleybol oynuyorum. Türk Hava Yolları Spor Kulübü oyuncusuyum. Aynı zamanda 1.ligde kiralık olarak Altınoluk Voleybolun A takımında yer alacağım.
Spora nasıl başladınız? Sizi motive eden bir kadın figür / sporcu var mı?
Spora 9 yaşında ablamın başladığı kulüpte ondan özenerek başlamıştım, ardından milli takım kamplarına seçildim ve Türk Hava Yolları’na transfer oldum. Kendime örnek aldığım sporcu ise İtalya milli takımından libero Monica de Gennaro’dur.
Neden Monica de Gennaro?
Çünkü gerek milli takımlar gerek kulüplerde üst üste en iyi libero seçilmesine rağmen psikolojik olarak devamlı yukarda kalması, başarıyla yetinmemesi ilham verici.
Spora başladığınız günden bu yana psikolojik ve fizyolojik olarak ne tür problemler yaşadınız?
Spora başladığımdan bu yana mental olarak çok geliştim diyebilirim. Riskli anlarda sorumluluk almak, stres kontrolü, baskıya dayanıklılık açısından çok daha güçlü hale geldim. Fizyolojik açıdansa sakatlık riskleri ve kas ağrıları zorlayıcı elbette.
Sporun zorluğu ve bunun getirdiği olumlu-olumsuz etkileri göz ardı edilemez elbette. Peki daha toplumsal anlamda nasıl problemler yaşadınız? Mesela çevreden gelen tepkiler, yorumlar vs…
Toplumsal etki olarak maçlarımız televizyonda yayınlanmadığı için çok büyük tepkiler almadım ancak yaşıt sporcu arkadaşlarımın yayınlanan maçlarında (altyapı milli playoff vs) bile sürekli eleştirilere maruz kaldıklarına şahit oldum. Hele ki henüz altyapı sporcusu olup gelişime açık, gelişmekte olan genç sporcuların seyirci tarafından destekten çok kötü eleştiri alması beni oldukça şaşırtıyor açıkçası. Gerek antrenör gerek altyapı ya da profesyonel olsun performans ile ilgili yapılan eleştirileri çok gereksiz buluyorum, süreç zaten profesyoneller tarafından yürütülüyor.
Sizce kadın sporcuların en çok karşı karşıya kaldığı sorunlar neler? Bu sorunlar medyada yer buluyor mu?
Bence kadınların karşılaştığı en büyük sorun sosyal medyada aldıkları mesajlar veya gördükleri tepkiler. Özellikle voleybol adına herkesin bir fikri, önerisi var. Profesyonel tempodan veya süreçten haberi olmayan herkes sporculara sosyal medyadan baskı yapıyor. Bunun medyada çok yer aldığını düşünmüyorum. İnsanların onların da birer profesyonel olduğunu unutmayarak yorum yapmalarını veya kendilerine saklamaları gerektiğini düşünüyorum.
Bahsettiğiniz sorunlar daha popüler ya da yaşça büyük voleybolcular için geçerli mi? Yani sizce altyapı oyuncusuyla profesyonel lig oyuncusunun karşılaştıkları sorunlar aynı mı oluyor?
Bahsettiğim gibi yaş fark etmeksizin böyle yorumlar geliyor ancak yaşça büyük sporcular daha medya önünde olduklarından onların maruz kalma oranı daha yüksek.
Çevrenizdeki kadın sporcu arkadaşlarınız nasıl problemler yaşıyorlar? Bu problemlere çözüm bulunuyor mu / aranıyor mu?
Çevremdeki kadın sporcular, kendi yaşıtlarım ve kendi adıma konuşmam gerekirse; antrenmanlara okuldan çıkıp gidiyoruz, doğal olarak geç saatlerde çıkmış oluyoruz. Servis imkânı olmadığında veya eve ulaşımda güvenlik sıkıntısı hissediliyor. Gece tek başına yürümek bir kız için güvenli görülmüyor sanırım ama bir bakıma bizim hayat biçimimiz bu. Çözüm üretme açısındansa her kulüp servis imkânı üretmeye çalışıyor.
Sizce kadınların spor hayatlarında yaşadıkları sorunlara dair yeterli çözümler geliştiriliyor mu? Sizin bir çözüm öneriniz var mı?
Kadın sporcular özellikle İstanbul dışı yaşayanlar için fazla sosyal baskı çektiklerini görüyorum. Hâlâ aileleri tarafından manevi olarak desteklenmeyen sporcular, baskı altında kalan kızlar var. Şort giyilmesi bile ayrı bir sosyal baskı oluşturuyor.
Kızlar istedikleri sporda ilerleyemiyorlar. Benim çözüm önerim ise daha fazla sporcuya destek olunup kampanyalar ile arka çıkılması ve kızların profesyonel de olabileceklerine olan inancın arttırılması gerektiği. Ne kıyafet giydikleri ve şartlar kızların önünde bu denli engel oluşturmamalı. En azından aileler bilinçlendirilmeli.
İstanbul dışında yaşayanların sosyal baskıya daha fazla maruz kaldıklarını söylediniz. Sizce bunun nedeni nedir?
Zaten ekonomik sıkıntıları nedeniyle oldukça zorlanırken bir de çevreden sadece şort giydikleri için bile engellenmeye çalışan küçük kız sporcular oluyor. Bunun da Türkiye’deki bakış açısı ve biraz da ataerkilliğin kültürümüz üzerindeki etkisiyle ilgili olduğunu düşünüyorum açıkçası. Kızlar biraz daha evde kalmalı ya da zaten okula bile gidiyorlar fazlasına gerek yok diye düşünülüyor. Onların bu tarz baskılar yüzünden bizimle aynı şartlarla spor imkânına sahip olmaması beni üzüyor.
Ana akım spor medyasında kadınlara yeterince yer verildiğini düşünüyor musunuz? Uzun zamandır kadın voleybolcular ön planda fakat diğer dallarda varlıkları göz ardı ediliyor sanki.
Olimpiyat ve kazandıkları başarılarla beraber kadın voleybolu oldukça popüler oldu son dönemlerde. Ancak popüler olmadan önce voleybol bile çok revaçta değildi diyebilirim. Bunun yanında özellikle bireysel kadın sporcuların daha fazla desteğe ihtiyacı var. Hem ekonomik hem mental olarak bireysel sporları kaldırmak takım sporlarına kıyasla daha da zor. Gerek medyada gerek maddi ve manevi devletin veya bizlerin de sosyal olarak daha da önem göstermemiz gerek bence. Neden isimlerini sadece 1. olurken, şampiyon olduklarında duyuyoruz, o turnuvaya katılırken giderken haberimiz olmuyor mesela.
Türkiye’de kadın sporcular özellikle voleybol alanında başarı gösteriyor. Sizce gelecekte diğer spor dallarında da kadınları daha ön planda görecek miyiz? Bir öngörünüz var mı?
Gerek altyapı gerek A takımlarda Türk voleybolu gelişim gösteriyor evet. Bunun yanında kadın futbolu ve yüzmede de ileride iyi başarılara imza atacak potansiyelinde olduğumuzu düşünüyorum.
