Erkek egemen bakışa göre; “futbol erkek sporu” ancak, kadın futbolcular öyle olmadığını, varlıklarıyla, tutkularıyla, mücadeleleriyle tüm dünyaya gösteriyor.
Esma Köse ve Buket Aksu, çevrelerinden gelen olumsuz yorumlara ve önyargılara rağmen kadın futbolunda yer alıp tutkularının peşinden gittiler.
Kadın futbolcu olmanın nasıl bir duygu olduğunu, tecrübelerini, tutkularını, zorluklarını Esma Köse ve Buket Aksu ile konuştuk.
“Ailem Futbol Oynamam Konusunda Hep Destekçimdi”
Esma, futbol kariyerine giden yolculuktan bahseder misin?
“Benim futbolu sevmemin temel sebebi babamla başladı. Babam: ‘erkek çocuğum olursa futbolcu yapacağım’ demiş. Ancak benimle de bu isteği devam etti demek ki, benim haberim olmadan bana takım araştırmış, ben sürekli mahallede arkadaşlarımla futbol oynardım zaten. ‘Kızım sana futbol takımı buldum’ dediğinde havalara uçtum. Ailem futbol oynamam konusunda hep destekçimdi.”
Nerede kaç yaşında başladın futbola?
“12 yaşında Silivri Alibeyspor’da oynamaya başladım, 13 yaşımda lisansımın çıkmasıyla kendimden büyük futbolcularla beş yıl Alibeyspor’da oynamaya devam ettim, ardından Kastamonuspor’a geçiş yaptım. Şu an yaklaşık bir buçuk senedir, Silivri Belediye’sinde antrenörlük yapıyorum.”
“Ailem Desteklemeseydi Yine Futbol Oynardım.”
Ailen seni desteklediği için mi futbolcu olabildin sence?
“Ailem desteklemeseydi de hayallerimin peşinden koşardım sahaya çıkıp mücadele ederdim, gizli de olsa gider ailemi karşıma alırdım. Daha sonra anlatırdım aileme, ikna etmeye çalışırdım futbol bir mücadele, bir tutku.”
Maça çıkmadan önce yaptığın özel bir şey var mı?
“Birçok futbolcunun kendi özgü sevdiği şeyleri var, benim de totemim saçlarım örülü maça çıkmaktı.”
“İlle Spor Yapacaksa Başka Dallara Gönderin Diyenler Oldu”
Kadın futbolcu olmanın zorlukları var mı? Senin kendi tecrübe ettiğin zorlandığın şeyler oldu mu?
“Zorlukları var tabii, kadın futbolu daha yeni yeni popüler olmaya başladı, normal şartlarda kimse bilmiyordu, böyle olunca da destek de göremiyorsun, para kazanamıyorsun doğru düzgün. Erkeklerde, amatör futbol da bile kadınlara göre daha fazla para kazanılabiliyor, prim sistemiyle falan, ancak kadınlar amatörde ya hiç para alamıyor ya da çok düşük ücretler veriliyor. Ayrıca, ‘kız çocuğu futbol mu oynar’ gözüyle bakanlar da oldu. İlle de spor yapacaksa başka dallara gönderin diyenler çok oldu, ancak annem ve babam hep destekçimdi bu şekilde konuşanlara gerekli cevapları hep verdiler.”
Tutkuyla bağlı olduğun futboldan, antrenörlüğe geçişin nasıl oldu?
“Futboldan biraz uzaklaştığım durumlar oldu, uzaklaşma sebeplerimden biri de yöneticilerdi. Oynadığımız oyundan, alacağımız paraya ‘sen kötü oynadın bunu hak ediyor musun’ cümleleri vs. uzaklaşmam da etken oldu.”
Erkek futbolculara da yöneticiler bu şekilde karışmıyor mu?
“Erkek futbolunda bu denli yorum yapamıyorlar bence, erkekler bir yere kadar dinliyorlar sonra tepki veriyor, sinirleniyor. Kadınlar, erkekler gibi tepki vermiyor, daha sakin kalıyor, o nedenle bence kadınlara yöneticiler daha baskıcı ve ezici davranıyor.”
Kadın yöneticiyle çalışma durumun oldu mu? Davranışları farklılaşıyor mu?
“Evet kesinlikle farklılaşıyor. Alibeyspor’da yöneticim kadındı, iletişimimiz çok daha iyiydi, yani daha anlayışlıydı bir kere. Beraber sosyalleşme yemekleri yiyorduk, yani erkek yöneticilerimle de yemek yemeye gidiyorduk ancak kadın yöneticinin enerjisi çok daha farklı.”
“Kadın Futbolcular Erkek Futbolculara Göre Çok Daha Az Kazanıyor.”
Kadın futbolcu olmanın başka zorlayıcı tarafları var mı?
Kadınların futbol oynayarak para kazanması ne yazık ki erkeklere göre çok zor. Antrenörlükten para kazanıyorum, ancak futbol oynasam şu an kazanır mıydım belli değil. Ayrıca şu an benim tutkum çocuklar, onlarla çalışmak çok başka bir şey. Futbol oynamaktan çok keyif aldım ancak çocukları teşvik etmek onları liglere yönlendirmek de şu an bana çok keyif veriyor.
“Çocuk İlgisiz de Olsa, ‘O Erkek Futbol Oynayacak’ Diyen Aileler Oluyor”
Öğrencilerinin aileleri destekliyor mu? Tepkileri nasıl oluyor, çocuklarının futbol oynamalarına?
İki türlü aile ve iki türlü öğrenci var. Çocuk ilgili, başarılı ancak aile derslerinden geri kalır diye göndermek istiyor. Aileyi izlemeye çağırıyoruz, çocuğun gol attığını başarılı olduğunu görüyor ikna olmaya başlıyor, çocuğuyla gururlanıyor. Bir de aile çok istiyor ancak çocuk mesela sahada atlıyor, zıplıyor aileyle konuşup çocuğun cimnastiğe ilgisi olabileceğini söylediğimde ‘o erkek futbol oynayacak diyenler oluyor.’
Kadın antrenör olman farklı tepkilere yol açıyor mu? Nasıl tepkiler alıyorsun?
“Futbolu erkek sporu olarak adlandıranlar bence genelde erkekler, kadınlar beni gördüğünde tebrik ediyor.”
Kız öğrencilerin de var aileleri futbol oynamalarını destekliyor mu?
“Benim kız öğrencilerim şanslı, aileleri destekliyor, zaten burası ücretli bir yer olmadığından gerçekten isteyen, başarılı olabilecek öğrencileri seçmeye çalışıyoruz. İmkanı olmayan ama ilgisi olan çocuğu bulup yetiştirmek bir çocuğun mutluluğu, geleceği olmak beni gerçekten çok mutlu ediyor.”
Küçük futbolcuların ilerleme süreçleri nasıl oluyor?
“Selimpaşaspor’la konuştuk ben orada yöneticiyim, oraya geçiriyoruz çocukları şu an U-10 oynadı (2010’lular) U-11 (2011 2013 doğumlular) oynayacak”
“Hayallerinin Peşinden Koşsunlar”
Son olarak tecrübelerinden yararlanmak isteyen, futbol veya antrenörlük alanında ilerlemek isteyen kadınlara ne önerirsin?
“İnsanlardan olumsuz şeyler duyabilirler, ben dış duyumlara kendimi kapatıyorum mesela tribünlerden gelen olumsuz sözler oluyor duymuyorum, futbol içinde özellikle kadınlara yönelik hep birileri kendi fikrini söyleyecek o yüzden duymasınlar, hayallerinin peşinden koşsunlar.
Ayrıca, her zaman olumsuz değil kadın antrenör görmek çok güzel diyenler tebrik edenler de çok oluyor.”
Buket, futbol oynamaya nasıl başladın? Nerelerde oynadın bahseder misin?
“Futbolda Destekçim Babamdı”
“Babam hep evde futbol izlerdi, ben de onunla izlerdim. Mahalle de oynardım küçük yaşlardan itibaren, sonra Gemlik’te kulüp açıldı 11 yaşındaydım babam hemen ilgilendi kulübe başladım, beni hep destekledi.”
Gemlik Zeytinspor altyapısında alt yapı oyuncusu olarak futbol oynamaya başladım. Daha sonra amatör lisans alarak amatör lisanslı oyuncu olarak devam ettim. Üniversite’ye başlayınca 2016 yılında İzmir’den Gemlik’e gelmeye başladım, 2017-2018 arasında 7 Eylül Gençlik Spor’da Aydın’da oynamaya başladım bu süreçte de İzmir’den Aydın’a gelip gidiyordum bir sezon oynadım burda da. Yol çok zorluyordu gel git yapmak lisansımı mecbur aldım 3. Lig takımında Bursa’da devam ettim zaten sonra pandemi girdi oynayamadık bir süre, geçen sene Bursa Soğanlı kadın takımına orda oynamaya başladım.”
Kadın futbolcuların yaşadığı zorluklar neler? Senin tecrübe ettiğin şeyler oldu mu?
“Kadın futbolcular maddi anlamda sıkıntı yaşıyor. Tabii oldu mesela Gemlik’ten Aydın’a futbol oynamaya gidip geldiğimde sadece yol parası veriyorlardı, yemeğimi cebimden ödüyordum.”
Futbol oynamaya başladığında nasıl tepkilerle karşılaştın?
Kız çocuğu futbol mu oynar? Otursun evinde yemek yapsın, yesin içsin gibi şeyler söyleyenler çok oldu ancak ailem destek verdi, ben de duymadım insanların dediklerini.
Yaşadığın olumsuz durumlara rağmen futbol oynamaya devam etmek istiyor musun?
“Futbol Benim Tutkum”
Evet, her zaman. Futbol benim için bir tutku, sahaya indiğimde şortumu, çoraplarımı giydiğimde hep yeniden hissettiğim aynı heyecanla oynadığım bir tutku. Ayrıca arkadaşlarından da çok güç alıyorsun bu noktada aranızda güçlü bir bağ oluyor, deplasmana gidiyorsunuz aynı heyecanı yaşıyorsun bunların hepsi benim tutkum.
Şu an ki tecrübelerinden bu işi meslek olarak yapmak isteyenlere ne önerirsin?
“Profesyonelliğe giderken parayı düşünmemeliler, kendi gelişimlerine bakıp o şekilde oynamayı önemsemeliler. Geliştikten sonra takımlar fark eder ve para kazanmaya dönüşür ancak küçük yaşta çok iyi oynasa da para kazanma isteği iyi karşılanmıyor. Önce gelişip sonra para odaklı bakmak gerekiyor. Ben bu kısmı yapamadım maddi boyuta bakmam gerekti, babamı kaybettim eve para götürmem gerekiyor kısmına odaklandım kendimi geliştirmek için oynamam gerektiği noktasında yönlendirilmedim.”
1 Yorum
Canım Esma hocam,
İşini aşkla yaptığını gözlerimle şahidim 3 senedir beraberiz kızıma ve diğer öğrencilerine öyle naif davranıyor ki çocuklar ertesi günü iple çekiyor. Kızım sayesinde futbol sevdalısı oldu emeği çok büyük antrenörden çok ablamız 💜
Başarıların daim olsun Esma hocam 🫶🏻